قُتل علیٌ المُرتضی ...
دوشنبه, ۷ مرداد ۱۳۹۲، ۰۵:۵۹ ق.ظ
تهدمت و الله ارکان الهدی ، قُتِل علیٌ المُرتضی.
قُتل فی محراب عبادته لشدﺓ عدله.
عدالت چیست و جایگاهش در حیات طیبه اسلامی چیست؟
منابع مناسب جهت مطالعه:
عدالت معادل دادگری فارسی به معنای راستی ، انصاف به خرج دادن ، استقامت کردن و ظلم نکردن به کار می رود. در اصطلاح فقیهان ، به معنای پرهیز از گناهان بزرگ و اصرار نکردن بر گناهان کوچک و راست گویی و پرهیز از دروغ و رعایت تقوا و دوری از افعال پست است.(1) فلاسفه یونانی و اسلامی ، عدالت را هم به ملاحظه متعلقش تصور کرده و معانی و قضایایی را بر آن باز کرده اند و هم به اعتبار فاعلش تصور کرده و آن را یکی از اجناس فضایل یا ماحصل همه فضایل تلقی کرده ، به مثابه یکی از صفات نفسانی از آن بحث کرده اند. نزد اینان عدالت به معنای قرار دادن هرچیز در جای خود است یا برگرداندن هرچیز در جای خود (اگر از جای اولش خارج شده باشد). این معنی بسته به مقامی که فلاسفه از آن بحث می کنند و نیز به جایگاهی که برای آن در عالم هستی و عالم فوق قمر و ماهیت آن و عالم تحت قمر و ماهیت آن معتقدند ، و مصداق می یابد. چنانچه این معنی از عدالت ماهیتی متفاوت با آنچه فلاسفه جدید غرب در فلسفه سیاسی جدید اراده کردند می یابد. و فلاسفه جدید غرب ، به عدالت ماهیتی اعتباری و قراردادی می دهند؛ در حالی که فلاسفه یونانی و اسلامی ، برای عدالت ماهیتی حقیقی قائلند و آن را در جوهر وجود و هستی تعریف می کنند و آن را در نفس الامر می یابند.
اعتقاد فلاسفه به چنین ماهیتی ، برای عدالت ، ناشی از مبانی نظری آنان به عالم هستی است. آنان موجودات عالم هستی را مجموعه ای منظم و قانونمند می دانند؛ بطوری که هر چیزی در جای شایسته و بایسته خود قرار گرفته است. اشیا دارای مراتب وجودی هستند و قرارگرفتن هر شی ء و هر امری در مرتبه خود ، موجب پدید آمدن نظمی خاص می شود و هر شی ء و امری که از مرتبه بالاتری برخوردار است ، شأن علیت برای اشیای پایین تر را دارد ،
